Biển Đông:
Bài toán ‘thử tay nghề’ tân Thủ tướng Việt Nam
Khánh An
Tân thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc.
Sau khi ‘tứ trụ’ an vị, bộ máy lãnh đạo mới của Việt Nam bị đặt
trước những thách thức lớn từ kinh tế, xã hội cho đến vấn đề chủ quyền. Giới
phân tích quốc tế nói Biển Đông sẽ là một trong những vấn đề lớn có thể ‘kiểm
tra’ khả năng của tân Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và dàn lãnh đạo mới trong mối
quan hệ phức tạp với Bắc Kinh giữa tình hình ngày càng căng thẳng trong khu
vực.
Ngay hôm tuyên thệ nhậm chức, tân Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân
Phúc đưa ra những trọng tâm ưu tiên của nghị trình làm việc trong nhiệm kỳ thủ
tướng của ông, trong đó có mục tiêu ‘kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững
chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia’.
Ông Nguyễn Xuân Phúc, 61 tuổi, người cuối cùng trong 4 vị trí lãnh
đạo chủ chốt của Việt Nam, đã chính thức được Quốc hội công nhận chức vụ mới
hôm 7/4.
Việc ông Phúc và ban lãnh đạo mới được gấp rút đề cử và nhậm chức
sớm hơn thông lệ, chỉ chưa đầy 3 tháng thay vì khoảng 6 tháng kể từ đại hội
đảng Cộng sản lần thứ 12 diễn ra vào tháng 1/2016, được cho biết một phần lý do
là vì chuyến đi sắp tới của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama sang Việt Nam vào
tháng 5 tới và những đụng độ với Bắc Kinh ở Biển Đông.
Ông Nguyễn Xuân Phúc chính thức được Quốc hội công nhận chức vụ
mới hôm 7/4.
Hồi tuần rồi, Việt Nam lần đầu tiên bắt một tàu chở dầu của Trung
Quốc với lý do ‘xâm phạm chủ quyền Việt Nam’ ở Biển Đông, một động thái được
cho là cực kỳ hiếm hoi từ phía Việt Nam trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng thể
hiện sự lấn lướt nhằm khẳng định chủ quyền ở những khu vực có tranh chấp.
Mặc dù có sự ủng hộ, nhưng dư luận Việt Nam dường như chưa thỏa
mãn với hành động chưa có tiền lệ này. Một số ý kiến cho rằng Việt Nam cần sớm
ra Luật biểu tình để có thể huy động tiếng nói của người dân trong vấn đề Biển
Đông, điều mà đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc cho là ‘công cụ tốt’ có thể
giúp nhà nước phát huy những điều phù hợp với lòng dân mà vẫn phù hợp với ý đồ
chính trị.
Nhưng dự thảo về Luật biểu tình của Việt Nam đã bị đẩy lùi, trì
hoãn trên bàn nghị hội của Việt Nam từ kỳ họp thứ 9 sang kỳ họp thứ 11 của Quốc
hội khóa 13. Hôm 17/2, trong kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa 13, dự án này
lại bị đề nghị đẩy lùi sang kỳ họp thứ 2 của Quốc hội khóa 14, tức vào cuối năm
2016.
Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc lý giải sự trì hoãn này:
“Liên quan đến việc ban hành Luật biểu tình ở Việt Nam, có thể nói
rất rõ là dường như có một cái gì đó còn rất là lưỡng lự. Quyền biểu tình là
quyền tự nhiên của con người để bày tỏ quan điểm. Nhưng đương nhiên đứng về
phía nhà cầm quyền thì bao giờ cũng e ngại rằng nó như một con dao hai lưỡi,
vượt ra khỏi tầm kiểm soát của mình. Cho nên không phải chỉ là những vấn đề
nguyên tắc để dễ chia sẻ với nhau, dễ nhất trí, nhưng còn về những kỹ thuật cụ
thể. Ngay bản thân chúng tôi cũng phải nghĩ tới rằng một luật biểu tình với
luật chống biểu tình, cái ranh giới nó rất mỏng manh. Cho nên việc xây dựng một
luật như thế rất khó, nhất là ở Việt Nam, khi mà một thời gian rất dài, cho dù
Hiến pháp đầu tiên có đề cập tới nhưng hầu như là để sang một bên.”
Ông Dương Trung Quốc cho rằng vấn đề Luật biểu tình là ‘bài toán
không đơn giản’ đối với chính quyền Việt Nam nói chung và với các tân lãnh đạo
mới nhậm chức nói riêng.
“Chắc chắn với việc bảo vệ chủ quyền biển đảo, chống sự can thiệp,
chống sự xâm hại đến lợi ích quốc gia thì tôi nghĩ cái này rất dễ tìm sự đồng
thuận chung giữa người dân và nhà nước. Nhưng vấn đề còn lại là làm sao thực
hiện được cái đó bên cạnh sức ép của Trung Quốc trực tiếp, do mối quan hệ mang
tính lịch sử, địa chính trị…, kể cả vấn đề liên quan đến thể chế chính trị nữa.
Đây có thể nói là bài toán không đơn giản ở Việt Nam.”
Chính tình trạng lấn cấn, chưa tìm ra giải đáp cho bài toán về
Luật biểu tình là một trong những nguyên nhân, theo đại biểu Dương Trung Quốc,
khiến cho Việt Nam thường chỉ dừng lại ở những thông điệp ‘mang tính nguyên
tắc’ trước những hành động lấn lướt ngày càng tăng của Trung Quốc ở các khu vực
có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông.
“Chính vì thế trước những biến động của tình hình, phía Việt Nam
chỉ đưa ra những thông điệp mang tính nguyên tắc nhiều hơn là làm sao tạo ra
một dư luận xã hội mạnh mẽ phản ánh những ý kiến của người dân. Tôi cho đấy là
bài toán cần phải giải quyết trong bối cảnh tình hình ngày càng phức tạp trước
việc Trung Quốc ngày càng đẩy mạnh hết sức trắng trợn những hành vi xâm phạm
chủ quyền.”
Trong quan hệ phức tạp giữa hai đảng Cộng sản láng giềng Việt Nam
– Trung Quốc, tân thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại được kỳ vọng phải đưa chính
quyền về lại với nguyên tắc lãnh đạo đồng thuận của đảng Cộng sản.
Giới phân tích quốc tế cho rằng chính những căng thẳng ở Biển Đông
đã đẩy Việt Nam xa Trung Quốc và gần với Hoa Kỳ hơn. Nhưng trong quan hệ phức
tạp giữa 2 đảng cộng sản láng giềng Việt Nam – Trung Quốc, tân thủ tướng Nguyễn
Xuân Phúc lại được kỳ vọng phải đưa chính quyền về lại với nguyên tắc lãnh đạo
đồng thuận của đảng Cộng sản, sau một thời gian dài dưới quyền lãnh đạo của Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng, người được cho là có tư tưởng chú trọng cải cách hỗ trợ
doanh nghiệp, dẫn đến có những lệ thuộc kinh tế với Trung Quốc và gây ra những bất
đồng với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và những lãnh đạo khác trong đảng Cộng
sản.
Chuyên gia về Biển Đông Alexander Vuving của Trung tâm Nghiên cứu
An ninh châu Á-Thái Bình Dương, Mỹ, được tờ Hoa Nam Buổi Sáng trích lời nói dàn
lãnh đạo Việt Nam bây giờ có cơ hội để cho thấy một bộ mặt ‘hợp nhất’ hơn so
với 5 năm trước trong những sự kiện khiêu khích từ phía Bắc Kinh.
Việc giải quyết thỏa đáng những căng thẳng ở Biển Đông với đối tác
thương mại lớn nhất là Bắc Kinh, cùng với những bài toán về nợ công, tăng
trưởng kinh tế, các cam kết của TPP (Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương)…
là những thách thức mà các chuyên gia cho là cơ hội để tân thủ tướng Việt Nam
và dàn lãnh đạo mới ‘trổ tài’.
Về ông Nguyễn Xuân Phúc:
Trước khi lên nắm chức vụ thủ tướng, ông Nguyễn Xuân Phúc từng là
Chủ nhiệm Văn phòng chính phủ, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương phòng chống
tham nhũng, Phó Trưởng ban chỉ đạo Cải cách tư pháp trung ương và là Phó thủ
tướng trong nhiệm kỳ hai của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
K.A.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment