Làm sao chống lũ và tham
nhũng?
Kính
Hòa, phóng viên RFA
2016-10-21
2016-10-21
Những
ngôi nhà ngập trong lũ ở huyện Hòa Vang, Đà Nẵng.
AFP photo
Làm sao chống lũ
và tham nhũng?
Tham nhũng là con đẻ của hệ thống chính trị độc
tài độc đảng, trong đó luật pháp chỉ là công cụ của đảng cầm quyền. Và một khi
pháp luật chỉ là công cụ cho một đảng phái thì nó đánh mất vai trò, đánh mất
giá trị, và đánh mất hiệu lực của nó.
Cứu trợ chống lũ
Họa vô đơn chí. Sau thảm họa Vũng Áng, bốn tỉnh
miền Trung lại bị lụt lớn, mà nạn lụt lại có nguyên nhân không hề nhỏ của những
dòng nước xả ra từ hồ thủy điện.
Người dân khắp nơi, các hội đoàn khắp nơi cùng
nhau đổ về miền Trung cứu nạn.
Trang Facebook được xem là của Ban tuyên giáo
trung ương ra lời kêu gọi như sau:
Đồng bào miền Trung đang cần sự giúp đỡ. Nhưng các bạn cần tỉnh
táo, không giúp đỡ tiền bạc cho những kẻ đang đánh bóng tên tuổi, những hội nhóm
bất minh, thường xuyên gây rối loạn và giờ ra vẻ "giúp đỡ". Hãy hành
động bằng con tim và cả lý trí.
Giúp được bằng sức mình thì giúp, không thì quyên góp vào các tổ
chức chính thống như hội chữ thập đỏ, các cơ quan báo chí, quân đội đang túc trực
ngày đêm tại vùng rốn lũ.
Lời buộc tội của ban tuyên giáo trung ương lập
tức được lan truyền khắp nơi, với nhiều lời chỉ trích. Những lời chỉ trích gắn
kết thái độ của Ban tuyên giáo với hành ộng của ông Phan Anh, người dẫn chương
trình nổi tiếng của Đài truyền hình Việt Nam. Ông Phan Anh đã đứng ra quyên góp
để vào miền Trung cứu nạn đồng bào. Chỉ trong thời gian ngắn ông đã quyên được
số tiền là 10 tỉ đồng.
Một người trên mạng xã hội lấy tên là Trác Mộc
Thôn, bình luận dưới lời kêu gọi của Ban tuyên giáo rằng 10 tỉ đồng làm cho
đảng mất ngủ.
Một trang blog lấy tên là Việt Nam Thời báo,
nhưng không phải là là của Hội nhà báo độc lập Việt Nam đăng bài chỉ trích
những người đang khen ngọi ông Phan Anh hết lời rằng có những thế lực đang muốn
biến ông Phan Anh thành con bài chính trị.
cần tỉnh táo, không giúp đỡ tiền bạc cho những
kẻ đang đánh bóng tên tuổi, những hội nhóm bất minh, thường xuyên gây rối loạn
- Facebook Ban tuyên giáo trung ương
- Facebook Ban tuyên giáo trung ương
Liên tiếp sau lời kêu gọi gây nhiều chỉ trích,
trang Facebook Ban truyên giáo trung ương lại đăng liên tục hình ảnh các nhà
lãnh đạo cấp cao đi vào vùng lũ, với nhiều phim ảnh rất hùng hậu.
Nhưng số tiền của những người hảo tâm lại tiếp
tục gửi đến ông Phan Anh. Người ta cho rằng sở dĩ người ta tin ông như vậy vì
lòng tin ở các tổ chức của nhà nước không còn nữa.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh có nhận xét về hoạt động
của các hội tự phát và của nhà nước như sau:
“Hiện nay chúng ta thấy đồng bào miền Trung gặp lũ lụt và ở vào
một tình trạng rất khó khăn, thì chính những cái hội không đượ phép ấy, và nhiều
khi chả phải là hội, có một người ví du như ông MC Phan Anh, ông ấy đứng ra hô
hào vận động và đã được 10 tỉ rồi, ông ấy vào trong ấy rồi. Trong khi đó thì
các hội to của chúng ta đến bây giờ mới kêu gọi đi quyên góp, tức là hành động
rất chậm trễ hơn so với các hội khác.”
Một người tên là Nguyễn Kim viết rằng:
Đó là do LÒNG TIN. Lòng tin của người dân với các tổ chức hội
đoàn của nhà nước không còn. Nên để huy động được tiền từ thiện họ phải cho người
đến từng nhà quyên góp. Thậm chí nhiều lúc còn phải chai mặt khi chủ nhà ném ra
mấy chục nghìn như muốn đuổi đi. Để có tiền, họ còn phải dùng thủ đoạn trừ
trước tiền lương của người lao động trong các doanh nghiệp nhà nước hoặc trong
cơ quan nhà nước.
Bà Nguyễn Thị Oanh viết về sự suy yếu của nhà
nước hiện nay trong những vấn đề liên quan đến dân sinh như cứu trợ nhân đạo:
Vâng, đáng ra phải là thế! Đáng ra phải là chính quyền chứ không
ai khác có thể nắm quyền chủ động lúc này để giúp dân. Nhưng thật buồn, quả
bóng trách nhiệm với dân cuối cùng lại được đá trở về cho dân! Không phải chỉ
bởi sự đổ vỡ lòng tin từ chính nhân dân, mà còn vì hình như chính quyền cũng chẳng
muốn giữ quả bóng đó! Bằng chứng là những lời kêu gọi đầu tiên và những cuộc
vận động cứu trợ hiệu quả nhất hiện nay đều là đến một cách tự phát từ nhân
dân. Hình như dân mình cũng đã quá quen với việc tự đùm bọc, chia sẻ cho nhau
lúc hoạn nạn mà không hề trông chờ vào đâu!
Cũng trong luồng suy nghĩ đó, một người có bút
danh là Hải Lý, viết trên trang mạng Nhịp cầu thế giới của người Việt tại
Hungary rằng sự xuất hiện của những người hảo tâm như ông Phan Anh là hiện
tượng của những xã hội bất hạnh, khi nhà nước bị tê liệt trong các hoạt động
nhân đạo.
Bóng ma Formosa
Đường
phố Hà Nội sau một trận mưa lớn. AFP photo
Một hoạt động dân sinh khác diễn ra sôi động
trước khi cơn bão đổ vào miền Trung. Một tổ chức xã hội dân sự độc lập là giáo
hội Công giáo huy động cả ngàn người đi biểu tình ôn hòa chống nhà máy Formosa,
thủ phạm gây thảm họa môi trường Vũng Áng.
Truyền thông nhà nước lên tiếng chỉ trích những
hoạt động dân sự này của các nhà lãnh đạo tôn giáo địa phương. Blogger Nguyễn
Hữu Vinh phát hiện thấy có một văn bản của cơ quan công quyền buộc tội các linh
mục quản xứ công giáo ở miền Trung đang làm ảnh hưởng mối quan hệ lương giáo. Nguyễn Hữu Vinh bình
luận rằng Việc vơ vào, nhận xằng chính quyền là
"lương", để lôi kéo những người ngoài Công giáo đối nghịch với Công
giáo, nhằm mục đích khơi gợi hận thù tôn giáo. Đó là một tội ác đối với đất
nước và dân tộc. Bởi xung đột tôn giáo luôn là nỗi bất hạnh của bất cứ quốc
gia, dân tộc nào.
Biểu ngữ được những người biểu tình nêu cao là
đòi Formosa rút khỏi Việt Nam.
Blogger, nhà báo độc lập Trương Duy Nhất nhận
xét rằng hiện nay người dân đã xem Formosa là giặc. Ông tiếp lời rằng người dân
vẫn có thể sống chung với lũ như từ trước đến nay, nhưng không thế sống chung
với giặc được.
Việc đưa đơn kiện Formosa ở tòa án địa phương
của người dân miền Trung bị trở ngại khi xe taxi của công ty Mai Linh từ chối
chở họ, nói rằng họ nhận được lệnh của ông Tổng giám đốc Hồ Huy.
Một trong những người đầu tiên phản ứng trên
truyền thông mạng về chuyện này là nhạc sĩ Tuấn Khanh. Sau đó ông cho công khai
một lá thư của ông Hồ Huy giải thích rằng ông ấy không hề ra lệnh cho nhân viên
từ chối chở người dân đi kiện. Tuấn Khanh viết tiếp:
Sự kiện Mai Linh chỉ là một trong những điều bất cập đang diễn ra
trên đất nước này, nơi mà những kẻ có tiền, có quyền vẫn đang tạo ra những điều
phi lý mà thường xuyên không gặp phản ứng nào. Chuỗi hành động từ chối từ cộng
đồng, có thể coi là phần diễn tập quan trọng để người dân lấy lại tư thế và tên
gọi đúng về sự tồn tại của mình, vốn đang bị quên lãng trong một quốc gia.
Xã hội dân sự chống tham nhũng
Nếu thực lòng muốn diệt tận gốc tham
nhũng, các ông cần một nền tư pháp phi chính trị, một nền báo chí
độc lập, một xã hội dân sự tích cực, và nếu có thể một hay nhiều
đảng phái chính trị khác làm đối trọng và giám sát chất lượng cầm
quyền của các ông.
- Bùi Quang Vơm
Trong lúc những cá nhân và hội đoàn dân sự đang
nổ lực tham gia việc cứu trợ, một bộ luật về hội được đưa ra Quốc hội bàn luận.
Theo những nhà bất đồng chính kiến bộ luật này đưa ra là để kiểm soát xã hội
dân sự chứ không phải tạo điều kiện cho nó phát triển. Người ta thấy bộ luật
này ràng buộc các hội dân sự không được nhận tiền của các tổ chức nước ngoài,
và người hội trưởng phải được nhà nước Việt Nam phê chuẩn.
Blogger Nguyễn Anh Tuấn, một nhà hoạt động dân
sự rất tích cực giúp đỡ ngư dân miền Trung trong thảm họa Vũng Áng viết rằng:
Vai trò nổi lên của xã hội dân sự qua nhiều biến động chính trị -
xã hội những năm gần đây bỗng dưng khiến lối tư duy toàn trị, coi dân quyền là
thứ xin-cho của nhà nước được thể hiện qua dự thảo Luật Hội mới đây, trở nên
hoàn toàn lố bịch, nếu không muốn nói là phản động. Bất chấp sự cản trở, xã hội
dân sự sẽ tiếp tục lớn mạnh như những gì đã được chứng tỏ suốt mấy năm qua.
Vai trò của xã hội dân sự từ lâu được nói đến
như là một sự cân bằng quyền lực với bộ máy cầm quyền. Sự độc quyền của bộ máy
này được nhiều người xem là nguyên nhân của sự suy thoái xã hội, thậm chí đối
với những tai nạn cụ thể như vụ xả lũ vừa qua của đập thủy điện, mà các cơ quan
quyền lực hay gọi là làm theo qui trình. Tác giả Đỗ Minh Tuấn gọi đó là quĩ đen
quyền lực:
Vậy thì bây giờ, có một việc cụ thể, thiết thực, hiệu quả là xoá
bỏ cái quỹ đen quyền lực đã lộ là cái QUY TRÌNH mà bọn xã hội đen trong Đảng lạm
dụng để chia chác dân tộc, chia chác quyền sống bằng pháp luật của gần triệu người
dân. Nếu không làm được việc đơn giản đó, thì Đảng Cộng Sản Việt Nam chỉ còn
hiện hình như một thứ SIÊU BÃO tự réo tên mình là “LƯƠNG TÂM”…một thảm hoạ thế
kỷ có thể xoá sổ một dân tộc khi chúng đi qua và cuốn theo tất cả con người, nhà
cửa, đất đai, thuyền bè, cây cối và tôm cá…theo đúng QUY TRÌNH chết chóc khủng
khiếp của nó.
Nhà báo Trương Duy Nhất viết rằng nếu cứ để mãi
như thế thì chế độ sẽ phải đương đầu với những cơn lũ trong lòng dân chứ không
phải là những cơn lũ thiên nhiên nữa. Nguyễn Anh Tuấn thì viết là những phản
ứng gần đây của chính quyền xem chừng có lẽ lại là những đóng góp lớn nhất của
họ trong việc đẩy nhanh hơn tiến trình chuyển tiếp chính trị nhằm thoát khỏi
một thể chế đã tha hóa, và mở ra một trang sử mới cho đất nước.
Trong không khí đó, hội nghị trung ương đảng lần
thứ tư của đảng cộng sản kết thúc với những ý tưởng chỉ đạo cho kỳ họp của Quốc
hội đang diễn ra theo nguyên tắc lãnh đạo tối cao của đảng.
Trong bài diễn văn kết thúc hội nghị ông Tổng bí
thư Nguyễn Phú Trọng nói rất nhiều đến chuyện chống tham nhũng. Sau đó trong một
lần tiếp xúc cử trị ông Trọng lại lên tiếng nói rằng chống tham nhũng rất khó,
vì theo nguyên văn lời ông là ta
tự đánh ta.
Blogger Cánh Cò bình luận rằng lời phát biểu của
ông Trọng rất là thành thực.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Từ Huy phân tích nguyên nhân
của việc chống tham nhũng bất thành chính là chế độ độc đảng đang cai trị Việt
Nam hiện nay:
Tham nhũng là con đẻ của hệ thống chính trị độc tài độc đảng, trong
đó luật pháp chỉ là công cụ của đảng cầm quyền. Và một khi pháp luật chỉ là
công cụ cho một đảng phái thì nó đánh mất vai trò, đánh mất giá trị, và đánh mất
hiệu lực của nó.
Tham nhũng chỉ có thể bị hạn chế hoặc được giải quyết khi có
một nền luật pháp công minh. Một nền luật pháp công minh lại không thể tồn tại
trong chế độ độc tài độc đảng. Toàn bộ sự luẩn quẩn này cho thấy rằng hệ thống
chính trị độc đảng hiện tại của Việt Nam là nguyên nhân đẻ ra tham nhũng và tự
nó, bản thân hệ thống, không thể giải quyết vấn đề tham nhũng.
Ông Bùi Quang Vơm cũng đưa ra lời khuyên cho
nững nhà lãnh đạo Việt Nam:
Nếu thực lòng muốn diệt tận gốc tham nhũng, các ông cần
một nền tư pháp phi chính trị, một nền báo chí độc lập, một xã
hội dân sự tích cực, và nếu có thể một hay nhiều đảng phái chính
trị khác làm đối trọng và giám sát chất lượng cầm quyền của các
ông.
Trong lúc ấy, một nhân vật bị chính quyền cáo
buộc tham nhũng và dường như đã trốn thoát khỏi Việt Nam, là ông Trịnh Xuân
Thanh lại xuất hiện với những bức hình tươi cười có lẽ được gửi về từ một xứ sở
ôn đới nào đó.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment