VÌ
SAO NGƯỜI TRUNG QUỐC NGU THẾ ?
中国人为什么这么愚蠢 ?
黎 鸣 Li Ming
(Triết Gia Trung Quốc)
Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành
Lời giới thiệu: Nhiều
người cho rằng văn minh Trung Hoa có đóng góp quá nhỏ bé (xét về số dân) vào
thành tựu của văn minh nhân loại, về khoa học tự nhiên cũng như khoc học xã hội.
Tìm ra căn nguyên của tình trạng này là một vấn đề có tầm quan trọng đối với
Trung Quốc, từng được một vài học giả phương Tây, hoặc phương Tây gốc Hoa bàn
luận, nhưng dường như giới học giả Trung Quốc lại thiếu quan tâm vấn đề này, có
lẽ vì họ không muốn nói tới các mặt tiêu cực của thể chế chính trị-văn hóa nước
họ. Trong tình hình đó, cuốn ‘’Vì sao người Trung Quốc ngu thế ?’’ của Triết
Gia Li Ming (Lê Minh, xuất bản 2003) thu hút được sự chú ý của dư luận. Dưới
đây là bài nói của Li Ming tại Đại Học Bắc Kinh về sách trên. Bài gồm 6 phần:
1.- Vì sao người Trung Quốc là một dân tộc
‘’vô học’’ ?
2.-
Vì sao sự ngu dốt của người Trung Quốc là kết quả tất nhiên của sự lựa chọn
không ngừng xuất phát từ lợi ích tự thân của kẻ thống trị
các đời
trước.
3.- Vì sao người phương Tây trong xã hội
cận đại lại trở nên thông minh ?
4.- Nghi ngờ về sự ‘’thông minh’’ của
người phương Tây trong thế kỷ 21.
5.- Tình trạng ngu dốt và thông minh hiện
nay của người Trung Quốc;.
6.- Sau Thế Kỷ 21, người Trung Quốc nên
trở nên thông minh như thế nào ? Dưới đây xin giới thiệu phần đầu.
Trong cuốn ‘’Người Trung Quốc xấu xí’’,
ông Bá Dương đã xúc phạm mạnh đồng bào Trung Quốc, và bị họ chửi cho mất mặt,
giờ đây tôi lại lấy thuyết ‘’ngu dốt’’ ra để gây sự lần nữa thì chẳng phải là tự
chuốc lấy quả đắng đấy ư ? Thực ra không phải tôi thích gây sự, mà là do cổ họng
tôi bị hóc xương, không lấy xương ra thì khó chịu. Lại còn một lý do nữa là
Trung Quốc từ xưa tới nay có quá nhiều văn nhân tự khoe mình thông minh, làm
cho những người Trung Quốc bình thường lâu nay cũng thường xuyên rơi vào đám
sương mù dầy đặc tự cho mình là thông minh, mọi người đều mơ giấc mơ người
Trung Quốc ‘’thông minh’’, dường như người nước ta đúng là đặc biệt có gene
thông minh. Tiếc thay, mơ mộng rốt cuộc chỉ là mơ mộng. Trên thực tế, người
Trung Quốc có đúng là thông minh như thế không ? Song le thông minh là gì, ngu
dốt là gì ?
Tôi cho rằng đó chỉ là kết luận rút ra
được từ sự so sánh với các chủng loại người khác. Quan điểm của tôi là: Trong sự
so sánh đó, chủng loại người nào có thể cung cấp cho nền văn minh của toàn nhân
loại những nhà tư tưởng lớn, nhà khoa học lớn, nhà công nghệ lớn, nhà nghệ sĩ lớn
đẳng cấp thế giới, thì chủng loại người ấy là thông minh. Ngược lại, là chủng
loại người ngu dốt.
Nói cách khác, qua so sánh, chủng loại
người nào giỏi hơn về khám phá các quy luật mới (về tự nhiên, xã hội, tâm lý
loài người), về phát minh công nghệ mới (tư duy, công cụ, máy móc), sáng tạo
các tri thức mới (về khoa học, nghệ thuật), thì thuộc về chủng loại người thông
minh. Ngược lại chủng loại người nào không giỏi, thậm chí không có thể khám phá
quy luật mới, phát minh công nghệ mới, sáng tạo tri thức mới thì là không thông
minh.
Dĩ nhiên, thông minh hoặc không thông
minh, ngu dốt hoặc không ngu dốt đều mãi mãi ở trong quá trình biến động. Vì thế
nên nói không có chủng loại người nào có số phận an bài là thông minh, cũng
không có ai số phạn an bài là ngu dốt. Nhưng nếu mọi người tự mình kiên trì mãi
mãi không biến đổi thì ‘’ngu dốt’’ cũng có thể trở thành một loại số phận. Tôi
vô cùng lo ngại người Trung Quốc trong tình hình trường kỳ giữ một truyền thống
lịch sử ‘’bất biến’’ sẽ thực sự có số phận như vậy.
Người Trung Quốc có thực sự thông minh
không ? Nếu người Trung Quốc thực sự thông minh như thế thì trong dòng sông lịch
sử dài dằng dặc rốt cuộc họ đã cống hiến cho nền văn minh nhân loại được bao
nhiêu nhà tư tưởng lớn, nhà khoa học lớn, nhà công nghệ lớn, nghệ sĩ lớn cấp thế
giới, cung cấp được bao nhiêu khám phá lớn về quy luật, phát minh lớn về công
nghệ và nghệ thuật, sáng tạo lớn về tri thức ?
Nếu người Trung Quốc thực sự thông minh
thì tại sao trong hơn 100 năm gần đây, về nhân cách chính trị lại luôn luôn bị
người nước khác bắt nạt, về kinh tế toàn là bị người ta bóc lột, về văn hóa học
thuật toàn là bị người ta phân biệt đối xử ? Cái ‘’thông minh’’ tự tâng bốc
mình có thể biến thành thông minh thực sự được chăng ? Rõ ràng không thông minh
mà cứ tự tâng bốc mình thông minh, điều đó nên nói là ngu dốt thực sự.
Socrates ở thời cổ Hy Lạp được nhiều người
cho là người thông minh nhất. Nhưng cái ông thích được tâng bốc hơn cả lại
không phải là sự thông minh của mình, mà ông bao giờ cũng tự xưng: ‘’Tôi biết sự
vô tri của mình’’. Cho nên Socrates là thủy tổ của phép biện chứng. Ông hiểu
sâu sắc thực chất của sự việc con người sở dĩ ‘’thông minh’’ không phải là ở bản
thân sự thông minh mà là ở chỗ thực sự nhận thức được sự vô tri của mình và biết
cách vượt qua sự vô tri đó. Trong lịch sử Trung Quốc có bao nhiêu sĩ đại phu và
văn nhân dám công khai thừa nhận mình vô tri ? Lại có bao nhiêu người đã nghiêm
chỉnh khắc phục được sự vô tri của mình ? Trên ý nghĩa này thực sự có thể nói
chính là giới sĩ đại phu văn nhân trong các đời trước đã liên tục tạo ra sự ngu
dốt của người Trung Quốc. Sở dĩ hôm nay tôi phải lớn tiếng tuyên bố về sự ‘’ngu
dốt’’ của người Trung Quốc ngày xưa và ngày nay, thực ra là tôi vô cùng mong muốn
người Trung Quốc trong tương lai sẽ trở thành ‘’thông minh’’.
Lịch sử mấy nghìn năm của Trung Quốc thực
ra là lịch sử các sĩ đại phu văn nhân tự khoe ‘’thông minh’’. Các sĩ đại phu
văn nhân ‘’thông minh’’ trong các thời đại trước đây đã để lại cho người Trung
Quốc ngày nay những trước tác có tới hàng tỷ chữ, trong đó nổi tiếng nhất có Bộ
Nhị Thập Tứ Sử, Tư Trị Thông Giám, Vĩnh Lạc Đại Điển, Tứ Khố Toàn Thư v.v...Tiếc
thay nếu dùng chiếc cân tri thức lý tính của con người hiện đại mà cân đo lượng
văn bản lớn ấy thì phần tri thức của nó nhẹ tới mức làm người Trung Quốc cảm thấy
đau khổ, chỉ đáng một phần vạn lượng tri thức ngày nay. Có một điểm càng làm
cho người ta không thể không ghi nhớ là nếu ai hiện nay vẫn vùi đầu vào núi văn
bản ấy thì người đó sẽ được nhân bản thành một vị văn nhân tự khoe ‘’thông
minh’ của Trung Quốc. Các vị văn nhân tự khoe ‘’thông minh’ của Trung Quốc
trong các thời đại trước đây chính là được nhân bản từ núi thư tịch ấy. Chính
vì thế mà xã hội và lịch sử Trung Quốc cũng được nhân bản lặp đi lặp lại vô
cùng giống như thời xưa, thậm chí như nhau. Chỉ trong một trăm năm gần đây mới
có chút thay đổi, nhưng phần cốt lõi thì vẫn khá cứng tức giới văn nhân Trung
Quốc cho đến nay vẫn chưa nhận thấy sự vô tri của mình và tại sao lại vô tri,
khắc phục sự vô tri như thế nào. Điều này đúng là thực sự ngu dốt.
Sự ngu dốt của người Trung Quốc trước hết,
hoặc về căn bản, vẫn là sự ngu dốt của giới sĩ đại phu văn nhân nước này. Văn
nhân các triều đại trước đây đã làm ra rất nhiều thư tịch có hàm lượng tri thức
cực nhỏ Kinh, Sử, Tử, Tập. Văn Nhân Trung Quốc ngày nay vẫn tiếp tục làm ra rất
nhiều văn bản loại ấy, tạo ra một lượng lớn rác rưởi văn tự trong toàn bộ nền
văn minh Trung Quốc. Trước kia Lỗ Tấn từng đau khổ cảnh báo thanh thiếu niên
Trung Quốc cần bớt đọc, thậm chí không đọc sách do văn nhân Trung Quốc viết.
Qua đây có thể thấy ông sớm hiểu rõ tính nghiêm trọng tồn tại trong núi rác văn
tự của nền văn minh Trung Quốc. Chính là sự nhân bản lặp lại núi rác rưởi văn tự
ấy đã lấp kín con đường trí tuệ của bao nhiêu thế hệ người Trung Quốc. Thứ đầu
tiên được chế tạo với khối lượng lớn là sự ngu dốt của văn nhân Trung Quốc, sau
đó nó khuếch đại thành sự ngu dốt của người Trung Quốc. Đó là số phận sự ngu dốt
của người Trung Quốc trong hơn hai nghìn năm qua, nhất là trong 500 năm gần
đây, và đặc biệt là 200 năm nay... (tiếp theo)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
 |
This email
has been checked for viruses by Avast antivirus software. www.avast.com |
__._,_.___
No comments:
Post a Comment