Vì sao Tổng Bí thư Trọng muốn
tổ chức chiến dịch ‘diệt ruồi’?
21.06.2016
Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng.
Chia sẻ
Vụ việc có nhiều liên đới đáng ngờ của hai ông Trịnh Xuân Thanh ở
Hậu Giang và Vũ Huy Hoàng ở Bộ Công Thương sẽ chẳng có gì đặc biệt, nếu không
bất thần hiện ra hai dấu hiệu bất thường: một văn bản của Hiệp hội các nhà đầu
tư tài chính (VAFI) “tố cáo” con trai ông Vũ Huy Hoàng, và cụm từ “việc cần làm
ngay” trong công văn ngày 9/6/2016 của Văn phòng trung ương đảng thông báo “ý
kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về việc Phó chủ tịch tỉnh Hậu
Giang Trịnh Xuân Thanh sử dụng xe tư nhân nhưng gắn biển xanh”.
‘Việc cần làm ngay’
Chuyện lạ đầu tiên: trong lịch sử hoạt động của mình, VAFI chưa
từng có thói quen đứng đơn tố cáo những vụ việc tham nhũng hoặc khuất tất về nhóm
quyền lực, mà thường chỉ là địa chỉ phát ra những kiến nghị về cơ chế thị
trường chứng khoán, vàng, ngoại tệ… Nhưng văn bản của VAFI - xuất hiện cùng
thời điểm vụ Trịnh Xuân Thanh ở Hậu Giang - đã mang tính “cáo trạng” khi đề cập
đến việc ông Vũ Huy Hoàng “điều động” con trai mới 28 tuổi của mình là Vũ Quang
Hải về Công ty Sabeco ở vị thế hàm Phó vụ trưởng để đảm đương vị trí chủ chốt
là Thành viên hội đồng quản trị, đại diện cho cổ phần nhà nước, đồng thời kiêm
chức Phó tổng giám đốc.
Trước đó khi được bổ nhiệm làm Tổng giám đốc Tổng công
ty Cổ phần Đầu tư Tài chính Công đoàn Dầu khí VN (PVFI - trong ngành công
thương do ông Vũ Huy Hoàng phụ trách), chỉ trong 2 năm ông Vũ Quang Hải trực
tiếp điều hành, công ty có vốn điều lệ hơn 300 tỉ đồng này đã lỗ liên tiếp đến 220
tỷ đồng.
Chuyện lạ thứ hai là đã gần ba chục năm, “những việc cần làm ngay”
mới tái hiện. Việc nhắc lại cụm từ này dường như thể hiện ý chí của ông Trọng
muốn trở thành “Nguyễn Văn Linh thứ hai”.
Cần nhắc lại, “Những việc cần làm ngay” được coi là một khẩu hiệu phục
vụ cho cuộc “chỉnh đảng”, khởi đầu vào năm 1987, sau khi ông Nguyễn Văn Linh
nhận chức vụ tổng bí thư vào năm 1986 và khởi sự phong trào “Đổi mới”. Từ năm
1986 đến năm 1990, Tổng Bí thư Linh đã viết khoảng 18 bài cho mục “Những việc
cần làm ngay” được mở trên báo Nhân Dân, phê phán những
vụ việc quan chức và đảng viên dính líu tiêu cực hoặc có lối sống “không lành
mạnh”. Chiến dịch “chỉnh đảng” này đã ngay lập tức tạo phản ứng xã hội sôi động
và thuận lợi cho đảng. Uy tín chính trị lẫn xã hội của ông Nguyễn Văn Linh cũng
bởi thế tăng vọt, cho dù về sau này nhiều người cho rằng thực chất của “Những
việc cần làm ngay” là chỉ “tỉa ngọn”, mà cũng rất ít, chứ hoàn toàn không làm
bật gốcrễ của bất cứ một nhóm tham nhũng nào (khi đó chưa có khái niệm “nhóm
lợi ích” như hiện nay).
Nhưng dù muốn “làm ngay” và lặp lại hình ảnh nổi bật của Cố Tổng
Bí thư Nguyễn Văn Linh, ông Nguyễn Phú Trọng đang vấp phải tình trạng tham nhũng
hiện thời gấp hàng trăm lần, nếu không nói là hơn thế, so với cách đây ba chục
năm.
Một trong những cơ sở để so sánh là nếu vào thời lạm phát lên đến
vài trăm phần trăm và thực phẩm khan hiếm của ông Nguyễn Văn Linh, chênh lệch
về mức thu nhập và mức sống giữa quan chức và người dân là không đáng kể, thì
đến nay một số chuyên gia phản biện độc lập cho biết khoảng cách biệt giữa 5%
có thu nhập cao nhất với 5% có thu nhập thấp nhất trong xã hội đã vọt lên ít
nhất hàng trăm lần chứ không phải dưới 10 lần như những con số của Tổng cục
Thống kê nhà nước.
Do vậy, không có gì bảo đảm là Tổng Bí thư Trọng có thể làm được
một chiến dịch lớn nhằm “xoay chuyển tình thế” cho đảng cầm quyền rất thiết thân
của ông. Nhất là khi cái quyền lợi thiết thân ấy từ lâu đã được gắn liền với
những cuộc tranh giành lãnh địa tiền - quyền giữa các nhóm lợi ích trong đảng.
Nhắm nhiều mục tiêu?
Với tín hiệu “việc cần làm ngay”, có ít khả năng là trong thời
gian tới, Tổng Bí thư Trọng muốn mở ra một chiến dịch “diệt ruồi” như Tập Cận Bình
đã làm ở Trung Quốc từ năm 2012. Tuy nhiên với chính thể Việt Nam đã dấn quá
sâu vào các mối quan hệ chồng chéo, tương lai “đả hổ” chắc chắn sẽ rất khó
khăn.
Trước Đại hội XII của đảng cầm quyền, những quan chức bị “sờ” nặng
nhất vẫn chỉ là số đã trở thành cán bộ hưu trí. Tiêu biểu là trường hợp ông
Trần Văn Truyền, nguyên tổng thanh tra chính phủ, với một tòa lâu đài tráng lệ
ngự trị ngay tại quê hương của phong trào “Đồng Khởi” những năm 60 của thế kỷ
XX nhưng cho đến giờ vẫn nổi bật như một trong những khu vực có tỷ lệ nghèo cao
ở Việt Nam. Trong khi đó, người kế nhiệm của ông Trần Văn Truyền là ông Huỳnh
Phong Tranh cũng tiêu biểu không kém bởi phát ngôn chưa từng có tiền lệ “Tham
nhũng vẫn ổn định”.
Lần này dường như cũng thế, chiến dịch được coi là “chỉnh đảng”
được khởi động với một quan chức đương nhiệm cấp trung nhưng dường như nhắm đến
một quan chức cao cấp về hưu. Từ vụ Trịnh Xuân Thanh và chiếc xe hơi Lexus giá
trị đến 5,7 tỷ đồng, báo chí nhà nước bỗng quay ngoắt sang một hướng khác: tấn
công vào cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng.
Có những dấu hiệu cho thấy sự tương đồng giữa chiến dịch “chỉnh
đảng” đang diễn ra với chiến dịch “tảo thanh” của nhóm ông Nguyễn Phú Trọng đối
với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trước Đại hội XII: vai trò của báo chí.
Nếu trước Đại hội XII, đơn thư tố cáo tung bay như bươm bướm trên
một số trang mạng xã hội và đặ biệt là bức thư của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
gửi Bộ Chính trị và Ban bí thư giải trình về 12 điểm liên quan đến những vấn đề
cá nhân, gia đình và “vấn đề chính trị hiện nay”, thì mới đây một số tờ báo nhà
nước có vẻ đã được “lập trình” trong vụ việc Trịnh Xuân Thanh và Vũ Huy Hoàng
khi phản ứng rất nhanh và đồng loạt phát ra những dấu hiệu khuất tất với lối
dẫn dắt được bồi đắp bằng một số tài liệu mang tính chứng cứ.
Một trong những biểu hiện đáng chú ý là văn bản của Văn phòng
trung ương đảng về trường hợp phó chủ tịch tỉnh Hậu Giang sử dụng chiếc xe có giá
đến 5 tỷ đồng trên lại được chuyển đến giới báo chí và lập tức được công khai
hóa - một động tác khá mâu thuẫn với truyền thống “bảo mật” đối với rất nhiều
vụ việc, đặc biệt liên quan đến công tác “phòng chống tham nhũng” của đảng cầm
quyền.
Cũng ngay sau khi VAFI phóng ra văn bản “tố cáo” ông Vũ Huy hoàng,
một số tờ báo đã lập tức đăng tải, không quên làm đậm đề nghị của VAFI về “Bộ
Công Thương cần nhanh chóng đề nghị Chính phủ cho phép bán toàn bộ vốn nhà nước
tại Sabeco và Habeco theo hình thức đấu giá công khai tại Sở giao dịch chứng
khoán. Đấu toàn bộ cổ phần nhà nước tại 1 lần đấu giá nhằm gia tăng tối đa giá
trị tại Sabeco và Habeco. Không áp dụng việc mua bán thỏa thuận nhằm tránh tiêu
cực, đồng thời tạo sân chơi cho nhiều nhà đầu tư lớn tham gia cạnh tranh giá…
Hiệp hội này ước tính, số tiền thu được dự tính trên 3 tỷ USD, đủ tiền để tiến
hành ngay việc xây dựng tuyến đường sắt số 3, số 4 tại Thủ đô Hà Nội”
(báo Dân Trí).
Chi tiết đáng chú ý là sau đó, nguyên chủ tịch Sabeco là ông Phan
Đăng Tuất đã phản bác quyết liệt: "Đề
xuất của VAFI rất "bậy", đưa lên sàn rồi bán nguyên lô như thế không biết
ai mua, và nhà đầu tư lớn sẵn sàng móc tay với nhau đặt giá thấp hơn mà vẫn mua
được. Nguy cơ thứ 2 là khi bán xong như vậy không biết ai là người mua được thì
liệu sau thương hiệu có giữ được không? Thứ 3 cổ phiếu mua đi bán lại ai kiểm
soát, thương hiệu còn không hay một nhà đầu tư nước ngoài mua rồi xoá sổ thương
hiệu đi bởi người ta muốn mua thị trường chứ không phải mua thương hiệu"
(Dân
Trí).
Có vẻ cuộc tranh giành thị phần và lãnh địa đang được khởi sự một cách
quyết liệt cùng với chiến dịch “diệt ruồi” của Tổng Bí thư Trọng.
Mọi việc rồi sẽ dẫn đến đâu?
Đánh lạc hướng vụ ‘cá chết Formosa’?
Nếu tổ chức thành công chiến dịch “diệt ruồi” đối với Trịnh Xuân Thanh
và Vũ Huy Hoàng, lẽ dĩ nhiên Tổng Bí thư Trọng sẽ lấy lại được phần nào uy tín
lẫn nâng tầm vị thế chính trị của ông trong con mắt của “đảng viên và quần
chúng”. Nhất là sau khi kỳ bầu cử Quốc hội tháng 5/2016, ông Trọng chỉ đạt
phiếu thuận của 86% cử tri (trước đó báoTiền
Phong đăng tải kết quả này là 68%), khác biệt lớn so với “Tôi bất
ngờ…” - một tán thán của chính ông Trọng khi ông nhận hầu như 100% phiếu thuận
cho chức vụ tổng bí thư tại Đại hội XII vào tháng Giêng năm 2016.
Tính “chính danh” nếu có của đảng trong chiến dịch “diệt ruồi” của
Tổng Bí thư Trọng là cựu bộ trưởng Vũ Huy Hoàng từ lâu đã bị dư luận xã hội xem
như một nhân vật “mang yếu tố Trung Quốc” và cần bị điều tra về rất nhiều trách
nhiệm liên quan đến rất nhiều vụ việc về nạn nhập siêu khủng khiếp từ Trung
Quốc, để nhà thầu Trung Quốc thắng thầu đến 90% các công trình trọng điểm quốc
gia, dung dưỡng cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn xăng dầu Việt
Nam (Petrolimex) liên tục tăng giá và bắt toàn bộ dân chúng Việt phải gánh
khoản lỗ tổng cộng lên đến 40.000 tỷ đồng của hai tập đoàn này. Chưa kể một vụ
việc khủng khiếp là cú xả lũ đồng loạt của 15 nhà máy thủy điện của EVN ở miền
Trung vào cuối năm 2013 đã giết chết đến năm chục mạng người nghèo nơi rốn lũ, song
công lý đã trở nên trơ trẽn nhất khi đã không có bất kỳ một quan chức vô cảm và
vô trách nhiệm nào phải đối mặt với vành móng ngựa, mặc dù chính vào lúc người
dân chết chìm trong nước lũ, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng còn bận “công
du” ở nước ngoài…
Chỉ có điều, một dấu hỏi rất lớn vẫn lồ lộ: trong khi tỏ ra quyết liệt
chỉnh đảng và kéo theo phong trào thôn tính lẫn nhau của nhóm lợi ích mới dối
với nhóm lợi ích cũ, Tổng Bí thư Trọng, văn phòng trung ương đảng và cả chính phủ
của ông vẫn không có một động tác minh bạch và quyết liệt nào về công bố nguyên
nhân vụ “cá chết Formosa” tức tưởi ở 4 tỉnh miền Trung đã kéo dài gần 3 tháng
qua.
* Blog của Phạm Chí Dũng là blog cá nhân. Các bài viết trên blog
được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập
trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Phạm Chí Dũng
Phạm
Chí Dũng là nhà báo độc lập, tiến sĩ kinh tế sống và làm việc tại Sài Gòn, Việt
Nam. Trước năm 2013, đã có thời gian 30 năm làm việc trong quân đội, chính
quyền và khối đảng. Do viết bài chống tham nhũng, từng bị công an bắt vào năm
2012. Năm 2013, tuyên bố từ bỏ đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 2014, cùng các cộng
sự thành lập Hội nhà báo độc lập Việt Nam và giữ cương vị chủ tịch của tổ chức
này. Cũng trong năm 2014, được Tổ chức phóng viên không biên giới vinh danh
'Anh hùng thông tin'.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment