Sự quan tâm của người dân với
Đại hội đảng - phần 1
Chân Như, phóng viên RFA
2016-01-20
2016-01-20
- In
trang này
- Chia sẻ
- Ý kiến của Bạn
- Email
Nghe hoặc Tải xuống 
Tổng Bí thư Đảng Cộng
sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Thủ tướng Chính
phủ Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và các thành viên Bộ
Chính trị khác trước phiên họp trù bị Đại hội 12 tại Hà Nội ngày 20 tháng 1 năm
2016.
AFP photo
Vào ngày 21 tháng 1, đại hội đảng CSVN lần thứ 12 chính thức khai mạc
tại Hà Nội. Kỳ đại hội này sẽ kéo dài đến ngày 28 tháng 1. Trước khi diễn ra,
chính trường Việt Nam đã có nhiều diễn biến thu hút sự chú ý của giới quan sát.
Còn sự quan tâm của người dân ra sao, Chân Như trò chuyện cùng Trường Sơn, Anh
Tuấn và Minh Hiển.
Chân
Như: Theo các bạn, nhận thức của người dân
hiện nay về thể chế chính trị, về đảng Cộng sản ra sao? Liệu sự khác biệt giữa
nông thôn và thành thị, đồng bằng và miền núi, Bắc – Trung – Nam có tạo nên sự
khác biệt về nhận thức hay không ?
Trường
Sơn: Trước hết, em thấy có
sự chuyển biến tuy không lớn lắm. Theo thống kê cá nhân và cảm nhận cá nhân khi
đến nhiều vùng tiếp xúc nói chuyện với nhiều người, em thấy rằng nhận thức của
người dân về tình hình chính trị, về quan chức chính quyền cũng thay đổi khá
nhiều. Vì tình trạng tham nhũng bất hợp lý xảy ra trên cấp độ toàn quốc
nên đi đến đâu cũng gặp những sự bức xúc của người dân và họ cũng không ngại trong
việc bày tỏ; Tất nhiên vẫn chỉ là bày tỏ trong phạm vi trong nhà. Tuy nhiên,
theo em đánh giá, người dân VN bây giờ cũng hiểu khá rõ dựa trên đánh giá bản
thân, những gì họ cảm nhận được. Những thứ họ xem trên TV sau đó người ta
so sánh ra bên ngoài được rồi họ thấy hoàn toàn khác biệt, họ không tin lắm
những lời tuyên truyền nữa.
Còn chuyện về ĐCSVN, em tiếp xúc nhiều em thấy rằng người ta cũng biết
là không tốt nữa, nhưng để có suy nghĩ từ việc không tốt để biến thành chuyện
cần phải thay đổi nó hoặc nó cần ra đi thì em nghĩ cũng chưa được phổ biến lắm,
cũng không có nhiều người có được ý nghĩ như vậy. Họ cũng chỉ nhận thức được nó
hết thời, nhưng động đến chuyện nó cần phải ra đi hay không thì em nghĩ rằng là
người dân VN vẫn chưa đạt được mức nhận thức như thế.
Nhiều người họ bày tỏ cảm xúc chính trị nhiều hơn so với trước. Em
cho đây là một tín hiệu lạc quan mặc dù rất nhỏ nhoi, nhưng là tiền đề cho việc
hình thành ra nhận thức đúng đắn về chính trị và không còn thấy đó là việc xa
vời nữa.
- Minh Hiển
- Minh Hiển
Còn ý thứ hai, có sự khác biệt giữa nông thông, thành thị, đồng
bằng, miền núi và Bắc, Trung, Nam không? Em nghĩ tất nhiên là có. Bởi chúng ta
thấy rằng ở thành phố, con người ta có điều kiện tiếp xúc với thông tin hơn
cuộc sống dư giả hơn nên người ta bắt đầu quan tâm đến nhu cầu khác, cao hơn
như chính trị. Do vậy, nhận thức về chính trị ở những người ở thành phố
hoặc những nơi có thu nhập cao tất nhiên là tốt hơn. Những người, đặc biệt là
những người trên vùng cao, vùng núi em đến thì người ta hầu như không quan tâm
gì đến chuyện đại hội đảng, ông nào lên làm bí thư hay thủ tướng; Người ta cũng
không biết ông nào đang làm thủ tướng hay chủ tịch nước. Đối với họ nó giống
như một thế giới tách biệt. Còn giữa Bắc, Trung, Nam, em nghĩ trong miền
Nam thì ít ra họ cũng có 20 năm sống trong thể chế được gọi là dân chủ, chưa
thật sự là dân chủ, nhưng người ta vẫn có kinh nghiệm, có được sự so sánh, nên
em tin rằng ở trong miền Nam, người dân có cái gì đó ít có cảm tình với ĐCS hơn,
còn ở miền Trung, Bắc cảm tình với ĐCS còn lớn lắm.
Minh
Hiển: Theo em cảm nhận, nhiều
người họ bày tỏ cảm xúc chính trị nhiều hơn so với trước. Em cho đây là một tín
hiệu lạc quan mặc dù rất nhỏ nhoi, nhưng là tiền đề cho việc hình thành ra nhận
thức đúng đắn về chính trị và không còn thấy đó là việc xa vời nữa. Còn khác biệt
hoàn cảnh và điều kiện sống thì tất nhiên điều này có tạo ra sự khác biệt trong
nhận thức rồi. Nhìn chung trong phạm vi quan sát của em thì điều kiện vật chất
của mọi người càng phải trải qua những biến động hoặc chịu thiệt hại mất mát,
nguyên nhân đến từ chính quyền nhà nước thì người ta càng có xu hướng ý thức
hơn; Đặc biệt là những gì thuộc về bản thân người ta bao gồm quyền, tài sản vân
vân...
Quan sát từ một số bạn bè và người quen của em trong thời gian gần
đây một số người bị thiệt thòi từ một số các dự án xây dựng và giải tỏa và thu
hồi đất đai, cái này tạo ra thành một hoàn cảnh bắt buộc họ phải có những thắc
mắc khiếu nại tham gia các ý kiến của luật sư, của các chuyên gia về quyền lợi
của họ. Em gọi cách thay đổi tư duy này nó ở thế bị động và mang tính cục bộ
trong phạm vi hẹp.
Anh
Tuấn: Thưa anh với câu hỏi
này thì tính ra em lại kém may mắn hơn bạn Sơn với bạn Hiển là ba năm vừa qua
em không sống ở VN mặc dù trước đó khoảng thời gian sống ở VN thì cũng đi lại
nhiều. Giống Sơn, em cũng hay tìm hiểu xem thử là cái cảm nhận của người dân ở
các vùng miền khác nhau về tình hình chính trị, và nhất là vùng sâu vùng xa và nông
thôn thông thường họ nhìn chính trị qua những cán bộ xã. Những gì em biết
được cách đây khoảng ba năm (thời gian em ở VN) em rất đồng cảm với cả Sơn lẫn
Hiển khi người dân càng lúc người ta tỏ vẻ chán chường với cách thức cầm quyền
của hệ thống chính trị hiện nay.
Người dân trò chuyện trong khi uống trà tại một công viên công
cộng ở trung tâm thành phố Hà Nội hôm 18/1/2016. AFP photo
Em vẫn nhớ những kỳ đại hội trước, ví dụ năm năm trước hoặc 10 năm
trước, thì đâu đâu vẫn có những nhóm người họ thể hiện ra là có chút xíu gì đó
kỳ vọng sẽ đổi mới, sẽ thay đổi, nhưng có lẽ tới 2016 này trước kỳ đại hội này
dường như số đó nó nhỏ bé lại và gần như biến mất đâu luôn. Em không còn thấy
có những người tỏ ra kỳ vọng đó nữa.
Đấy là cảm nhận chung của em. Em cũng rất
thông cảm ở chỗ mặc dù họ cảm thấy chán chường không nhiều hy vọng là đảng cầm
quyền sẽ tự thay đổi, nhưng họ cũng đang gặp bế tắc là không biết bây giờ làm
sao để tạo ra sự thay đổi thì em nghĩ đó là không khí chính trị tạm gọi là
trước kỳ đại hội lần này.
Chân
Như: Các bạn đánh giá thế nào về cách thức và
các bài viết mà hệ thống truyền thông – báo đài chính thống trong nước đưa tin về
đại hội toàn quốc đảng cộng sản kỳ này và các vấn đề liên quan ?
Anh
Tuấn: Em thấy có điểm thú vị
về mặt truyền thông, nhất là mặt truyền thông chính thống đáng lưu tâm: Đó là
nếu như cách đây năm năm, đặc biệt là 10 năm thì khoảng một năm trước kỳ đại
hội mình thấy các cơ quan báo chí chính thống thường mở một chuyên mục và người
ta trao đổi về những đường hướng chính trị, người ta tranh luận với nhau.
Đặc
biệt cách đây 10 năm những loạt bài trên VNnet của Nguyễn Trung vân vân..”thời
cơ vàng, hiểm họa đen”. Khi đó không khí tranh luận, trao đổi về đường hướng
chính trị đất nước những quan điểm sẽ được đem ra bàn ở đại hội thì không khí
rất sôi nổi. Điều đó tuyệt nhiên hiện tại vắng bong.
Điểm qua một số các tờ báo lớn chẳng hạn thì mình thấy trao đổi về
đường hướng đường lối chính trị là gần như rất mờ nhạt, và đa phần các thông
tin và sự quan tâm của người dân thì tập trung vào những vấn đề đời thường hơn,
và ngay cả những trí thức họ cũng không quan tâm đến chủ đề này lắm.
Em nghĩ
điểm này nó thú vị ở chỗ, có lẽ như phía ĐCSVN người ta đã gặp bế tắc về đường
lối chính trị rồi và do đó đại hội lần này, đường lối chính trị không là tiêu
điểm mà nó chỉ tập trung vào những chuyện nhân sự.
Em cho rằng đại hội lần này truyền thông quốc doanh ở VN có hai
điểm chính, tức là nó tập trung nhiều hơn vào chuyện nhân sự, và cái thứ hai là
thiên về chuyện chống trả, phòng thủ, định hướng người dân khỏi những tin tức
lề trái...
- Trường Sơn
- Trường Sơn
Điều này thì cũng liên quan tới phát hiện mà ông Carl Thayer, giáo
sư bên Úc có nhiều các thông tin mật, có mối quan hệ tốt với giới chóp bu chính
trị VN thì ông nhìn nhận rằng, lần này báo cáo chính trị, cũng như về kinh tế
xã hội, các văn kiện để trình đại hội được đưa ra cho dư luận chỉ vài tháng
trước khi đại hội tiến hành thôi. Điều đó mình thấy được là một đảng đang bế
tắc về đường lối, nó đang rất kém tự tin. Do đó không dám trình bày những dự
thảo cương lĩnh một cách sớm sủa để mời gọi người dân và những người trí thức,
hoặc là những người quan tâm đến tình hình đất nước vào để tranh luận mà nó chỉ
làm cho có lệ thôi; Và vì như thế các số ý kiến liên quan tới đường lối tới đây
của đại hội rất là ít ỏi. Đó là về khía cạnh gọi là truyền thông chính
thống.
Bên cạnh đó một điểm thú vị thứ hai, mật độ những bài viết trên truyền
thông mình tạm gọi là không chính thống, thì quá nhiều, bao gồm cả những bài
viết bình luận rồi bao gồm cả tài liệu tố cáo, những tài liệu từ những ông bà
lão thành cách mạng vân vân..rồi cả những thư từ giải trình..v.v..;Tức là những
tài liệu vốn đều xếp loại mật hoặc tuyệt mật thì bây giờ đều được công bố ra mà
mức độ thật hư của nó thì khó ai có thể chắc chắn được.
Tuy nhiên, mình thấy biểu hiện này chắc chắn có những phe phái,
thế lực nào đó, bởi vì dựa vào các thông tin đó mình có thể đoán được là phải
có những phe phái nào đó bên trong nội bộ tung ra. Và điều đó gợi ý rằng hiện
tại truyền thông phi chính thống đang đóng một vai trò rất quan trọng trong
những vấn đề hệ trọng nhất của ĐCS. Đó là hai điểm thú vị mà em thấy được
từ cả truyền thông chính thống lẫn phi chính thống được sử dụng trước thềm đại
hội lần này.
Trường
Sơn: Em chỉ có cái nhìn ngắn
gọn thế này, em cho rằng đại hội lần này truyền thông quốc doanh ở VN có hai
điểm chính, tức là nó tập trung nhiều hơn vào chuyện nhân sự, và cái thứ hai là
thiên về chuyện chống trả, phòng thủ, định hướng người dân khỏi những tin tức
lề trái bởi vì bây giờ họ biết chắc người dân họ nương tựa vào truyền thông lề
trái facebook, internet, blog, youtube nhiều hơn là tin vào báo đảng. Do họ
nhận thấy nguy cơ như vậy đó rõ là hiển nhiên, không còn gì đấy là manh nha nữa
nên họ buộc phải đưa ra những cái động thái phòng thủ. Đó là họ hướng dư luận
người dân, cố gắng cho người dân thấy những thông tin phi chính thống là những
thông tin không đáng tin. Thế nhưng em nghĩ đấy cũng là một nỗ lực vô vọng thôi
vì bây giờ người dân tin vào internet rất nhiều. Em thấy đặc điểm của truyền
thông VN ở trong kỳ đại hội này nó thể hiện qua hai khía cạnh như vậy.
Minh
Hiển: Em hoàn toàn ủng hộ ý
kiến của bạn Tuấn, nhận xét rất chính xác. Thứ nhất, đúng là các truyền thông
của đảng họ “hết bài”, phải dùng từ là “hết bài” tức là họ không còn dám đưa
nhiều các đường hướng rồi những cái như lần trước nữa. Bởi nó cũng chỉ là
những điều sáo rỗng sáo nhắc đi nhắc lại mà đa phần người ta bây giờ không tin,
ngay cả trong nội bộ đảng của họ.
Chính vì thế nó thúc ép báo lề trái phát
triển lên và từ đấy nó đòi hỏi một việc cấp thiết là hình thành nên các tờ báo
độc lập. Tờ báo độc lập về mặt chính tác thì vẫn chưa có ở VN, nhưng trước sức
ép của sự cần thiết phải có thì nói chung là không cần nhà nước phải cho phép,
tự các blogger và các chia sẻ trên facebook làm những việc đấy, chả cần
ông nào cho phép.
Còn thông tin chính thống thì nếu mà để phải phân loại thì em thấy
nó nghèo nàn đến mức em chỉ có thể chia nó thành hai loại, thứ nhất là các bài
cũ rích, nói về những sự rốt ráo rồi cấp cập, dùng những từ nhân dân, nhiệt
liệt hưởng ứng v.v..để chuẩn bị kỳ đại hội. Nói chung cái này cố gắng vớt vát
chút nào thể diện và tính chính danh của đảng cầm quyền.
Thứ hai là những tin
giáo điều. Còn nghe đâu đấy mình thấy những tin về xe bọc thép rồi chuẩn
bị việc nọ việc kia, thì chúng ta lại đồn đoán với nhau đây là một phe này phe
nọ đe dọa lẫn nhau. Nói chung lại bất kể là gì thì đại bộ phận người dân trong
cuộc chơi này cũng được phải hân hạnh hạnh là người đứng ngoài trong tất cả mọi
việc.
Chân
Như: Xin cám ơn chia sẻ của các bạn, rất tiếc
thời gian không còn, xin tạm ngưng chương trình nơi đây và hẹn lại quý vị vào
kỳ sau.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment